Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm đang ngày càng phổ biến, gây bức xúc trong dư luận và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người tiêu dùng. Không chỉ làm mất niềm tin vào thị trường, hành vi này còn bị coi là tội phạm và có thể chịu mức xử lý hình sự rất nghiêm khắc.
Hãy cùng LawKey tìm hiểu quy định pháp luật hiện hành về tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm để hiểu rõ hơn hậu quả pháp lý của hành vi này!

Hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm là gì?

Để hiểu chính xác hành vi này, trước hết cần làm rõ ba khái niệm: sản xuất, thực phẩm và hàng giả.

• Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, “sản xuất” là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt động như: chế tạo, chế bản, in, gia công, đặt hàng, sơ chế, chế biến, chiết xuất, tái chế, lắp ráp, pha trộn, san chia, sang chiết, nạp, đóng gói và các hoạt động khác làm ra hàng hóa.

• Theo khoản 20 Điều 2 Luật An toàn thực phẩm 2010, “thực phẩm” là sản phẩm mà con người ăn, uống ở dạng tươi sống hoặc đã qua sơ chế, chế biến, bảo quản. Thực phẩm không bao gồm mỹ phẩm, thuốc lá và các chất sử dụng như dược phẩm.

• Theo khoản 7 Điều 3 Nghị định 98/2020/NĐ-CP, “hàng giả” là hàng hóa thuộc một trong các trường hợp sau:

  • Có giá trị sử dụng, công dụng không đúng với bản chất tự nhiên, tên gọi của hàng hóa; hoặc không có giá trị sử dụng, công dụng như công bố, đăng ký;

  • Có chỉ tiêu chất lượng hoặc hàm lượng chất chính chỉ đạt 70% trở xuống so với mức tối thiểu quy định;

  • Giả mạo nhãn hàng hóa, bao bì, mã số mã vạch, tên, địa chỉ tổ chức, cá nhân sản xuất, phân phối; giả mạo nguồn gốc, xuất xứ hoặc nơi sản xuất, đóng gói;

  • Tem, nhãn, bao bì hàng hóa giả.

Từ những quy định này, có thể hiểu:
–  Sản xuất hàng giả là thực phẩm là việc thực hiện một, một số hoặc toàn bộ các công đoạn làm ra thực phẩm (từ sơ chế, chế biến, pha trộn đến đóng gói…) nhưng sản phẩm đó giả mạo bản chất, nguồn gốc, thành phần hoặc công dụng của thực phẩm thật.
–  Buôn bán hàng giả là thực phẩm là việc mua bán, tàng trữ, vận chuyển nhằm tiêu thụ các loại thực phẩm có dấu hiệu hàng giả nêu trên.

Hình phạt đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm?

Theo Điều 193 Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017:

Tội sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm
1. Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 05 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Tái phạm nguy hiểm;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

đ) Lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

e) Buôn bán qua biên giới;

g) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

h) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;

i) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;

k) Gây thiệt hại về tài sản từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm:

a) Hàng giả tương đương với số lượng của hàng thật hoặc hàng hóa có cùng tính năng kỹ thuật, công dụng trị giá 500.000.000 đồng trở lên;

b) Thu lợi bất chính từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;

c) Gây thiệt hại về tài sản từ 500.000.000 đồng đến dưới 1.500.000.000 đồng;

d) Làm chết người;

đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61% trở lên;

e) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này từ 61% đến 121%.

4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Thu lợi bất chính 1.500.000.000 đồng trở lên;

b) Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên;

c) Làm chết 02 người trở lên;

d) Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 122% trở lên.

5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

6. Pháp nhân thương mại phạm tội quy định tại Điều này, thì bị phạt như sau:

a) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 1 Điều này, thì bị phạt tiền từ 1.000.000.000 đồng đến 3.000.000.000 đồng;

b) Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại các điểm a, b, c, e, g, h, i và k khoản 2 Điều này, thì bị phạt tiền từ 3.000.000.000 đồng đến 6.000.000.000 đồng;

c) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều này, thì bị phạt tiền từ 6.000.000.000 đồng đến 9.000.000.000 đồng;

d) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại khoản 4 Điều này, thì bị phạt tiền từ 9.000.000.000 đồng đến 18.000.000.000 đồng hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 06 tháng đến 03 năm;

đ) Phạm tội thuộc trường hợp quy định tại Điều 79 của Bộ luật này, thì bị đình chỉ hoạt động vĩnh viễn;

e) Pháp nhân thương mại còn có thể bị phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định hoặc cấm huy động vốn từ 01 năm đến 03 năm.

Lưu ý cho người kinh doanh thực phẩm

Để tránh rơi vào rủi ro pháp lý, cá nhân và doanh nghiệp cần chú ý:

• Tuyệt đối không kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc, không có chứng nhận an toàn thực phẩm;

• Kiểm tra kỹ hóa đơn, tem nhãn, giấy phép trước khi đưa sản phẩm ra thị trường;

• Nếu bán hàng online, vẫn có thể bị truy cứu hình sự nếu biết hàng là giả mà vẫn phân phối.

Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm không chỉ xâm phạm trật tự quản lý kinh tế mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, hiểu đúng quy định pháp luật và tuân thủ nghiêm túc các tiêu chuẩn an toàn là cách duy nhất để tránh vướng vào vòng lao lý.

Xem thêm: Điều kiện kinh doanh nhà hàng theo quy định hiện hành