Với việc ngày càng nhiều các doanh nghiệp có hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế, cụm từ “Incoterms” cũng được sử dụng rộng rãi. Vậy Incoterms là gì và cần có những lưu ý gì khi sử dụng? 

Incoterms là gì

Incoterms được hiểu là những điều kiện thương mại thể hiện tập quán giao dịch giữa các doanh nghiệp trong các hợp đồng mua bán hàng hóa. Đây là tập hợp các quy tắc thương mại quốc tế quy định về trách nhiệm của các bên trong hợp đồng ngoại thương.

Một điều khoản Incoterms có hai nội dung quan trọng:

• Trách nhiệm của bên mua, bên bán đến đâu
• Điểm chuyển giao trách nhiệm, chi phí, rủi ro từ người bán sang người mua.

Bản Incoterms ra đời đầu tiên ra đời năm 1936, kể từ đó đến nay đã có 7 bản Incoterms tiếp theo ra đời. Bản Incoterms mới nhất là Incoterms 2010, chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2011.

Một số điều kiện Incoterms 2010 thường được sử dụng

Incoterms 2010 có quy định về 11 điều kiện giao hàng được chia làm hai nhóm: Nhóm các điều kiện áp dụng cho mọi phương tiện vận tải và nhóm các điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải đường biển và đường thủy nội địa. Trong bài viết này, LawKey sẽ đề cập đến một số điều kiện Incoterms thường được sử dụng:

FCA (Free carrier)

FCA thuộc nhóm các điều kiện áp dụng cho mọi phương tiện vận tải. Theo Incoterms 2010, FCA là phương thức vận tải mà người bán giao hàng đã hoàn tất thủ tục thông quan xuất khẩu cho người vận tải hoặc một người khác, do người mua chỉ định tại địa điểm đã thống nhất vào ngày đã thống nhất, hoặc trong thời hạn đã thống nhất. Địa điểm giao hàng được lựa chọn tại nước người bán và sẽ có ảnh hưởng đến nghĩa vụ bốc, dỡ hàng của người bán.

Như vậy, thời điểm chuyển giao rủi ro là kể từ khi người bán giao hàng cho người chuyên chở do người mua chỉ định. Theo đó, người bán phải chịu tất cả rủi ro về mất mát hoặc hư hỏng hàng hóa cho đến khi hàng hóa được giao cho người chuyên chở. Sau thời điểm đó, người mua chịu hoàn toàn trách nhiệm với rủi ro xảy ra đối với hàng hóa trừ khi lỗi đó xảy ra do trách nhiệm của người bán.

FOB (Free on board) 

FOB thuộc nhóm các điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải đường biển và đường thủy nội địa. Đây là điều kiện giao hàng mà người bán giao hàng đã thông quan xuất khẩu cho lên boong tàu do người mua chỉ định tại cảng đi chỉ định.Điểm chuyển giao rủi ro kể từ khi hàng hóa đã được xếp lên boong tàu do người mua chỉ định tại điểm bốc hàng tại cảng đi chỉ định, trừ khi người mua không thông báo, hoặc tàu do người mua chỉ định không đến đúng hạn nên không thể nhận hàng, hoặc kết thúc nhận hàng sớm hơn thời gian thông báo. Chi phí bảo hiểm hàng hóa do người mua chi trả.

CIF (Cost insurance and freight) 

CIF thuộc nhóm các điều kiện chỉ áp dụng cho vận tải đường biển và đường thủy nội địa. Theo Incoterms 2010, CIF là điều kiện giao hàng mà người bán giao hàng đã thông quan xuất khẩu lên boong tàu tại cảng đi được chỉ định và hàng đã được mua bảo hiểm. Như vậy thời điểm chuyển giao rủi ro là kể từ khi hàng hóa đã qua lan can tàu ở cảng xuất khẩu. Chi phí bảo hiểm hàng hóa do bên bán chi trả.

DDP (Delivered at duty paid) 

DAP thuộc nhóm các điều kiện áp dụng cho mọi phương tiện vận tải. Theo Incoterms 2010, DDP là điều kiện giao hàng mà người bán giao hàng đã thông quan cho xuất khẩu và nhập khẩu, tức là khi hàng hóa đã đặt dưới quyền sử dụng của người mua, đã thông quan nhập khẩu trên phương tiện vận tải đến, sẵn sàng để bốc dỡ tại điểm đích chỉ định.. Như vậy, điểm chuyển giao rủi ro là kể từ khi người mua nhận hàng và người bán phải trả mọi chi phí liên quan đến thủ tục thông quan nhập khẩu.

Những lưu ý khi sử dụng Incoterms 2010

Incoterms 2010 không phải là một quy phạm pháp luật mà là một tập quán quốc tế thường được sử dụng và trở nên phổ biến. Do đó, Incoterms 2010 đề cao sự thỏa thuận của các bên khi áp dụng. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng Incoterms trong hợp đồng ngoại thương.

Cách dẫn chiếu điều kiện Incoterms 2010 vào hợp đồng mua bán hàng hóa

Mẫu dẫn chiếu Incoterms 2010 vào hợp đồng như sau:

[Điều kiện được chọn, tên địa điểm, Incoterms 2010]

Ví dụ: “Giao hàng theo điều kiện FOB, cảng Hải Phòng, Incoterms 2010″, đươc hiểu là hợp đồng mua bán được giao hàng theo điều kiện FOB dẫn chiếu Incoterms 2010, nhận hàng tại cảng Hải Phòng

Một điểm cần lưu ý rằng từ khi ra đời đến nay, đã có 8 bản Incoterms cùng song hành tồn tại. Không như các văn bản quy phạm pháp luật, bản Incoterms sau không loại trừ hiệu lực của các bản Incoterms trước. Do đó, các bên cần chú ý nêu rõ bản Incoterms được sử dụng là Incoterms 2010 hay Incoterms 2000.

Incoterms chỉ áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa hữu hình

Incoterms không áp dụng cho tất cả các loại hình thương mại hàng hóa mà nó chỉ giới hạn đối với những vấn đề liên quan đến quyền lợi và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng mua bán hàng hóa liên quan đến việc giao hàng hóa hữu hình. Những hàng hóa vô hình như dịch vụ, phần mềm máy tính, giấy phép thì các chủ thể hợp đồng không thể sử dụng Incoterms.

Incoterms không thay thế hợp đồng vận tải và hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế

Incoterms là một bộ quy tắc được dẫn chiếu và sử dụng trong hoạt động giao nhận hàng hóa, một hoạt động của mua bán hàng hóa quốc tế. Vì vậy, Incoterms không phải và cũng không thể thay thế hợp đồng vận tải (được ký kết giữa bên thuê vận chuyển và bên vận chuyển) và hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế (được ký kết giữa bên bán và bên mua hàng).

Có thể thỏa thuận áp dụng khác với Incoterms 

Incoterms không phải là một văn bản quy phạm pháp luật nên khi quyết định sử dụng Incoterms, các bên trong hợp đồng có thể thỏa thuận áp dụng toàn bộ nội dung theo Incoterms hoặc chỉ áp dụng một phần hoặc sửa đổi nội dung Incoterms. Nếu có thêm các thỏa thuận khác với Incoterms, hai bên cần ghi rõ điều này trong hợp đồng.

Ví dụ: Chủ thể hợp đồng có thể thỏa thuận sử dụng điều kiện FOB nhưng người bán chi trả phí bảo hiểm thay vì người mua.

>> Xem thêm: Các nội dung cần lưu ý khi soạn thảo hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế

Trên đây là tư vấn của Lawkey về Incoterms 2010 và những điểm doanh nghiệp cần lưu ý xin được gửi tới quý bạn đọc. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, hãy liên hệ Lawkey để được tư vấn một cách chính xác nhất.