Phạm vi và đối tượng áp dụng

Thông tư 99/2025/TT-BTC áp dụng đối với mọi loại hình doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế tại Việt Nam. Quy định chi tiết về chứng từ kế toán, tài khoản kế toán, sổ kế toán, báo cáo tài chính và thuyết minh báo cáo tài chính.
Điểm mới là thông tư này có tính mở và linh hoạt hơn so với Thông tư 200 trước đây. Cho phép doanh nghiệp chủ động hơn trong việc tổ chức hệ thống kế toán.

Điểm mới Thông tư 99/2025/TT-BTC – Yêu cầu xây dựng quy chế quản trị nội bộ và tổ chức kiểm soát nội bộ

Đây là quy định mới mà Thông tư 200/2014/TT-BTC chưa có. Cụ thể, theo khoản 2 Điều 3 Thông tư 99/2025/TT-BTC:

Doanh nghiệp có trách nhiệm tự xây dựng quy chế quản trị nội bộ (hoặc các tài liệu tương đương) và tổ chức kiểm soát nội bộ nhằm phân định rõ quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm của các bộ phận và cá nhân có liên quan đến việc tạo lập, thực hiện, quản lý và kiểm soát các giao dịch kinh tế phát sinh tại doanh nghiệp, đảm bảo tuân thủ các quy định của pháp Luật Doanh nghiệp và pháp luật có liên quan.

Phương pháp chuyển đổi Báo cáo tài chính lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam

Quy định mới về phương pháp chuyển đổi BCTC lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam

 – Tài sản và nợ phải trả được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá mua bán chuyển khoản trung bình của ngân hàng thương mại. Nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán.

– Vốn chủ sở hữu được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày góp vốn;

– Chênh lệch đánh giá lại tài sản được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại ngày đánh giá;

– Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối, các quỹ trích từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối phát sinh trong từng kỳ được quy đổi ra Đồng Việt Nam. Bằng cách tính toán theo các khoản mục của Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh. Lợi nhuận sau thuế chưa phân phối còn lại phải được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá ghi sổ của khoản mục lợi nhuận sau thuế chưa phân phối;

– Các khoản mục thuộc Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và Báo cáo lưu chuyển tiền tệ được quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch. Trường hợp tỷ giá bình quân kỳ kế toán xấp xỉ với tỷ giá thực tế tại thời điểm phát sinh giao dịch. Chênh lệch không vượt quá biên độ tỷ giá giao ngay theo quy định của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thì có thể áp dụng theo tỷ giá bình quân kỳ kế toán (nếu lựa chọn).

Phương pháp kế toán chênh lệch tỷ giá do chuyển đổi Báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ ra Đồng Việt Nam.

Chênh lệch tỷ giá phát sinh khi chuyển đổi Báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ ra Đồng Việt Nam được ghi nhận trên chỉ tiêu “Chênh lệch tỷ giá hối đoái” thuộc phần vốn chủ sở hữu của Báo cáo tình hình tài chính.

Khi chuyển đổi Báo cáo tài chính được lập bằng ngoại tệ sang Đồng Việt Nam, doanh nghiệp phải trình bày rõ trên Bản thuyết minh Báo cáo tài chính những ảnh hưởng phát sinh đối với Báo cáo tài chính do việc chuyển đổi Báo cáo tài chính từ ngoại tệ sang Đồng Việt Nam.

Điểm mới Thông tư 99/2025/TT-BTC – Trường hợp phải ban hành Quy chế hạch toán kế toán

Doanh nghiệp có trách nhiệm ban hành Quy chế hạch toán kế toán trong các trường hợp:

– Khi thiết kế thêm hoặc sửa đổi, bổ sung về biểu mẫu chứng từ kế toán 

– Khi sửa đổi, bổ sung về tên, số hiệu, kết cấu, nội dung phản ánh tài khoản kế toán 

– Khi thiết kế thêm hoặc sửa đổi, bổ sung về biểu mẫu sổ kế toán 

– Khi bổ sung thêm các chỉ tiêu của Báo cáo tài chính

Điều chỉnh một số nội dung của hệ thống tài khoản kế toán

Bổ sung tài khoản 215 – Tài sản sinh học

Chi tiết tài khoản:

• 2151 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ
• 21511 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ chưa đạt đến giai đoạn trưởng thành
• 21512 Súc vật nuôi cho sản phẩm định kỳ đạt đến giai đoạn trưởng thành
• 215121 Nguyên giá
• 215122 Giá trị khẩu hao lũy kế
• 2152 Súc vật nuôi lấy sản phẩm một lần
• 2153 Cây trồng theo mùa vụ hoặc lấy sản phẩm một lần

Thay đổi tên tài khoản

Thông tư 99 quy định tên tài khoản như sau:

• Tài khoản 112 – Tiền gửi không kỳ hạn
• Tài khoản 155 – Sản phẩm
• Tài khoản 158 – Nguyên liệu, vật tư tại kho bảo thuế
• Tài khoản 242 – Chi phí chờ phân bổ
• Tài khoản 244 – Ký quỹ, ký cược
• Tài khoản 419 – Cổ phiếu mua lại của chính mình

Bổ sung tài khoản chi tiết 82112

Thông tư 99 quy định: Tài khoản 82112 là chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp bổ sung theo quy định về thuế tối thiểu toàn cầu.

Đổi mới hệ thống Báo cáo tài chính 

Khi bổ sung, doanh nghiệp phải thuyết minh rõ nội dung bổ sung. Ban hành Quy chế nội bộ quy định việc lập và trình bày các chỉ tiêu này.

Trường hợp sửa đổi làm thay đổi bản chất của chỉ tiêu đã có trong mẫu quy định. Doanh nghiệp phải báo cáo Bộ Tài chính để được hướng dẫn cụ thể.

Hệ thống Báo cáo tài chính vẫn gồm 4 báo cáo chính. Theo Thông tư 99/2025/TT-BTC, bao gồm: Báo cáo tình hình tài chính”, “Báo cáo kết quả hoạt động toàn diện”, “Báo cáo lưu chuyển tiền tệ”, “Thuyết minh”.

Thay đổi Đơn vị tiền tệ

– Báo cáo Tình hình TC: Chuyển đổi số dư theo tỷ giá trung bình tại ngày thay đổi.

– Số liệu so sánh (KQKD, LCTT): Áp dụng tỷ giá trung bình của kỳ trước.

– Giữ nguyên nhưng yêu cầu công bố căn cứ lựa chọn ngoại tệ kế toán

Trên đây là bài viết tư vấn của chúng tôi về điểm mới Thông tư 99/2025/TT-BTC. Nếu còn vấn đề cần được giải đáp, vui lòng liên hệ với Lawkey để có thể sử dụng dịch vụ Luật sư tư vấn của chúng tôi.