Pháp luật nói chung và pháp luật về Hôn nhân và gia đình nói riêng luôn cải cách để có sự điều chỉnh phù hợp theo tình hình xã hội. Trong bài viết sau đây, Lawkey sẽ chia sẻ về nội dung Những điểm mới nổi bật của Luật Hôn nhân và gia đình 2014 để quý bạn đọc tham khảo.

1. Nguyên tắc phân chia tài sản khi ly hôn

Luật Hôn nhân và gia đình 2014 đã có điểm mới về nguyên tắc phân chia tài sản khi ly hôn như sau:

Điểm b khoản 2 Điều 59 quy định Công sức đóng góp của vợ, chồng vào việc tạo lập, duy trì và phát triển khối tài sản chung. Lao động của vợ, chồng trong gia đình được coi như lao động có thu nhập là một yếu tố tác động đến việc phân chia tài sản. 

Quy định này hướng đến bảo vệ những người phụ nữ bị cho rằng phải phụ trách công việc “không tên” nội trợ khi kết hôn. Quan niệm này tạo ra sự bất lợi cho họ theo Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000, khi mà quy định về việc phân chia tài sản chưa xét đến công sức của người nội trợ. Có thể thấy, quy định này đã khắc phục và bảo vệ quyền lợi cho người Phụ nữ một cách công bằng, văn minh trong quan hệ hôn nhân và gia đình. 

2. Kết hôn đồng tính

Khoản 2 Điều 8 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định “Nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính.”    

Điều này được hiểu rằng, pháp luật không cấm việc kết hôn đồng tính nhưng cũng không ghi nhận. Do vậy, nếu các cặp đồng tính lựa chọn việc kết hôn khi có tranh chấp xảy ra sẽ gặp rất vướng mắc để giải quyết thỏa đáng.

Nhưng, quy định này cũng thể hiện tinh thần lập pháp đột phá và ghi nhận sự hiện diện của giới tính thứ 3. 

3. Cho phép mang thai hộ

Mang thai hộ được nhìn nhận là một hành vi nhân văn, nhân đạo trong pháp luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Việc cho phép mang thai hộ đã mở ra cơ hội làm cha, mẹ cho những người bị hạn chế về khả năng sinh sản. 

Hơn thế nữa nữa, sự ghi nhận việc mang thai hộ được pháp luật quy định rất chặt chẽ, hợp lý và hợp tình thể hiện qua điều kiện đối với người mang thai hộ. Điều này nhằm hạn chế sự biến chất của việc Mang thai hộ thành “để thuê”.  

Có thể thấy mang thai hộ là quy định rất đáng chú ý của Luật Hôn nhân và gia đình 2014. 

4. Con sinh sau thời kỳ hôn nhân 

Theo quy định tại khoản 1 điều 88 Luật hôn nhân và gia đình 2014 quy định:”….Con được sinh ra trong thời hạn 300 ngày kể từ thời điểm chấm dứt hôn nhân được coi là con do người vợ có thai trong thời kỳ hôn nhân…”

Đây là một quy định thể hiện tính nhân văn sâu sắc và tiến bộ trong tư tưởng của pháp luật về hôn nhân gia đình. Quy định này được đặt ra trước hết bảo vệ phụ nữ có thai và thai nhi, rộng hơn là bảo vệ mọi bà mẹ và trẻ em trước việc ly hôn và các biến cố gặp phải khi ly hôn.

5. Độ tuổi kết hôn 

Độ tuổi kết hôn theo Luật Hôn nhân và gia đình 2014 được xác định là 20 tuổi đối với nam và 18 tuổi đối với nữ.

Điều này hoàn toàn phù hợp với tình hình xã hội hiện nay. Bởi xu thế xã phát triển, số lượng những đôi vợ chồng trẻ tuổi cưới nhau khi chưa đủ độ tuổi kết hôn diễn ra phổ biến hơn nên việc điều chỉnh độ tuổi kết hôn là hoàn toàn hợp lý. 

6. Áp dụng tập quán trong Hôn nhân và gia đình

Luật hôn nhân và gia đình 2014 cũng ghi nhận việc áp dụng tập quán trong quan hệ hôn nhân và gia đình. Tuy nhiên, các chủ thể chỉ được áp dụng tập quán trong trường hợp pháp luật không quy định về trường hợp đó và các bên không có thỏa thuận.

7. Vợ chồng được thỏa thuận về chế độ tài sản chung

Theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình, vợ chồng có thể thỏa thuận chế tài sản nhưng phải lập bằng văn bản trước khi đăng ký kết hôn và phải được công chứng hoặc chứng thực.

Việc thỏa thuận về chế độ tài sản chung giữa vợ và chồng được quy định chi tiết tại Điều 15 nghị định 126/2014/NĐ-CP.

Xem thêm: Chế độ tài sản vợ chồng trong thời kỳ hôn nhân

Xác lập chế độ tài sản của vợ chồng theo thỏa thuận

8. Người có quyền yêu cầu ly hôn

Trước đây, theo tinh thần luật Hôn nhân gia đình năm 2000 thì chỉ có vợ hoặc chồng – người trực tiếp tham gia quan hệ hôn nhân gia đình. Nhưng đến Luật hôn nhân và gia đinh năm 2014, đối tượng được yêu cầu ly hôn đã bổ sung. 

Theo quy định tại khoản 2 Điều 51 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì Cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ. 

Quy định này mở ra một lối thoát cho những người bị hạn chế về năng lực hành vi dân sự, người bị tổn thương vì hành vi bạo lực không thể lên tiếng để bảo vệ quyền của mình thì lúc này người thân thích của họ có quyền thực hiện yêu cầu ly hôn nhằm bảo vệ tính mạng, sức khỏe, danh dự… cho người đó. 

9. Xem xét nguyện vọng của con cái từ đủ 7 tuổi khi ly hôn

Theo quy định tại khoản 2 Điều 81 Luật hôn nhân và gia đình 2014 theo đó đối với trường hợp ly hôn, vợ chồng không thống nhất được ai là người nuôi con thì Tòa án có trách nhiệm lấy ý kiến con cái đủ 7 tuổi trở lên của vợ chồng có yêu cầu ly hôn.

Quy định này thể hiện sự tôn trọng ý chí và quyền của trẻ em đồng thời trao cơ hội cho trẻ em có một tâm lý thoải mái, ổn định sau khi bố mẹ ly hôn. 

Trên đây là nội dung Lawkey tổng hợp về những điểm mới nổi bật của Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Nếu có thắc mắc liên quan, bạn đọc có thể liên hệ trực tiếp với Lawkey qua số hotline để được hỗ trợ. Cảm ơn sự quan tâm của quý bạn đọc!