Pháp luật quy định như thế nào đối với các trường hợp liên quan đến việc xác định quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn giấu vùi lấp chìm đắm? Dưới đây, ăn cứ vào Bộ luật dân sự 2015, Nghị định 29/2018/NĐ-CP Lawkey xin đưa ra tư vấn về vấn đề này như sau.

1. Căn cứ xác lập quyền sở hữu

– Trong các căn cứ xác lập quyền sở hữu hợp pháp, Bộ luật dân sự 2015 có quy định về các trường hợp chiếm hữu trong điều kiện do pháp luật quy định và trong đó có trường hợp tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy. Vậy nên các chủ thể có liên quan có quyền xác lập quyền sở hữu theo quy định của pháp luật đối với loại tài sản này.

– Theo đó, các chủ thể có liên quan có trách nhiệm cần phải:

• Người phát hiện tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm phải thông báo hoặc trả lại ngay cho chủ sở hữu; nếu không biết ai là chủ sở hữu thì phải thông báo hoặc giao nộp cho Uỷ ban nhân dân cấp xã hoặc công an cấp xã nơi gần nhất hoặc cơ quan nhà nước có thẩm quyền khác theo quy định của pháp luật. 

          Lưu ý: Trừ trường hợp đặc biệt theo yêu cầu về bảo đảm an ninh quốc gia và bí mật quốc gia thì việc thông báo được thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ bí mật nhà nước

• Sở Tài chính có trách nhiệm lập danh Mục tài sản, số lượng theo từng loại tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy; chủ trì, phối hợp với cơ quan có liên quan thực hiện giám định tài sản; xác định chủ sở hữu của tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy.

2.Trường hợp xác định được chủ sở hữu hợp pháp

– Nếu như xác định được chủ sở hữu hợp pháp, phải tiến hành việc trả lại tài sản cho chủ sở hữu hợp pháp.

– Thủ tục trả lại tài sản được quy định như sau:

• Cơ quan, đơn vị tiếp nhận, bảo quản tài sản tổ chức trả lại tài sản cho chủ sở hữu hợp pháp theo quyết định phê duyệt phương án xử lý tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy của cơ quan, người có thẩm quyền. Các cơ quan, đơn vị này bao gồm: Bảo tàng cấp tỉnh, Bộ chỉ huy quân sự cấp tỉnh, Cảng vụ hàng hải, Sở tài chính,… sẽ tiếp nhận, bảo quản tài sản theo thẩm quyền của mình do pháp luật quy định.
• Trong thời gian 30 ngày, kể từ ngày có quyết định phê duyệt phương án trả lại tài sản của cơ quan, người có thẩm quyền, cơ quan, đơn vị tiếp nhận, bảo quản tài sản quy định nêu trên thực hiện trả lại tài sản cho chủ sở hữu hợp pháp. Việc trả lại tài sản được lập thành biên bản; chủ sở hữu tài sản phải thanh toán các Khoản chi phí hợp lý có liên quan đến việc tìm kiếm, thăm dò, khai quật, trục vớt, bảo quản, tìm chủ sở hữu tài sản.

>> Xem thêm: Những điểm đáng chú ý của Bộ luật dân sự

2. Trường hợp không xác định được chủ sở hữu hợp pháp

Tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy mà không có hoặc không xác định được ai là chủ sở hữu thì sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản này được xác định như sau:

2.1. Trường hợp tài sản tài sản không thuộc di tích lịch sử – văn hoá

– Trường hợp tài sản tài sản không thuộc di tích lịch sử – văn hoá theo quy định của Luật di sản văn hóa thì cá nhân, tổ chức phát hiện tài sản được hưởng toàn bộ hoặc một Phần giá trị của tài sản được tìm thấy sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản như sau:

• Nếu tài sản có giá trị nhỏ hơn hoặc bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định (tại thời điểm tìm thấy và giao nộp tài sản) sau khi trừ các Khoản chi phí hợp lý có liên quan (chi phí tìm chủ sở hữu, chi phí vận chuyển, bảo quản và xác định giá trị tài sản) thì tài sản thuộc về tổ chức, cá nhân phát hiện tài sản;
• Nếu tài sản có giá trị lớn hơn mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định (tại thời điểm tìm thấy và giao nộp tài sản) thì sau khi trừ chi phí hợp lý có liên quan, tổ chức, cá nhân tìm thấy tài sản được hưởng giá trị bằng mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định và 50% giá trị của Phần vượt quá mười lần mức lương cơ sở do Nhà nước quy định, Phần giá trị còn lại thuộc về Nhà nước.

– Trường hợp tổ chức, cá nhân phát hiện và cung cấp thông tin chính xác về tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy không phải là di tích lịch sử – văn hóa, bảo vật quốc gia, di vật, cổ vật, tài sản thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh quốc gia thì mức tiền thưởng bằng 30% của các mức thưởng tương ứng quy định tại điểm a Khoản 5 điều 30 nghị định 29/2018/NĐ-CP.

2.2. Trường hợp tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hóa

– Tài sản được tìm thấy là tài sản thuộc di tích lịch sử – văn hoá theo quy định của Luật di sản văn hóa thì thuộc về Nhà nước; người tìm thấy tài sản đó được hưởng một khoản tiền thưởng theo quy định của pháp luật sau khi trừ chi phí tìm kiếm, bảo quản, quyền sở hữu đối với tài sản:

+ Phần giá trị của tài sản đến 10 triệu đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 30%;

+ Phần giá trị của tài sản trên 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 15%;

+ Phần giá trị của tài sản trên 100 triệu đồng đến 1 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 7%;

+ Phần giá trị của tài sản trên 1 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 1%;

+ Phần giá trị của tài sản trên 10 tỷ đồng thì tỷ lệ trích thưởng là 0,5%;

– Trường hợp tổ chức, cá nhân phát hiện và cung cấp thông tin chính xác về tài sản bị chôn, giấu, bị vùi lấp, chìm đắm được tìm thấy là di tích lịch sử – văn hóa, bảo vật quốc gia, di vật, cổ vật, tài sản thuộc lĩnh vực quốc phòng, an ninh quốc gia thì mức tiền thưởng bằng 50% của các mức thưởng tương ứng quy định tại điểm a Khoản 5 điều 30 nghị định 29/2018/NĐ-CP.

>> Xem thêm: Sự kiện bất khả kháng trong quan hệ dân sự

Trên đây là tư vấn của Lawkey về vấn đề xác định quyền sở hữu đối với tài sản bị chôn, giấu, vùi lấp, chìm đắm xin được gửi tới bạn đọc. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào cần được giải đáp, xin vui lòng liên hệ Lawkey để được tư vấn một cách chính xác nhất !