Để công nhận đây là hôn nhân hợp pháp; để đảm bảo quyền và nghĩa vụ của hai người trong quan hệ hôn nhân thì cần phải đi đăng ký kết hôn. Nhưng trong một số trường hợp nhất định giấy chứng nhận đăng ký kết hôn sẽ bị hủy.

Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn là gì?

Giấy chứng nhận kết hôn là văn bản do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp xác lập quan hệ hôn nhân của công dân được Nhà nước thừa nhận và bảo vệ quyền lợi của các bên trong quan hệ hôn nhân. Do đó, giấy chứng nhận kết hôn được lưu giữ trong suốt thời kỳ hôn nhân và được hủy bỏ khi quan hệ hôn nhân chấm dứt.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, cơ quan nhà nước có thể tiến hành việc thu hồi, hủy bỏ giấy chứng nhận kết hôn, cụ thể như sau:

Đăng ký kết hôn trái pháp luật

Điều 8 Luật hôn nhân và gia đình 2014 xác định điều kiện kết hôn cụ thể là: Nam phải từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên, việc kết hôn do nam và nữ tự nguyện quyết định. Khi kết hôn, các bên không bị mất năng lực hành vi dân sự; việc kết hôn không thuộc một trong các trường hợp cấm kết hôn theo quy định.

Khi vi phạm một trong các điều kiện kết hôn theo luật định thì có thể yêu cầu Tòa án hủy việc kết hôn trái pháp luật. Điều 11 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định như sau:

“1. Xử lý việc kết hôn trái pháp luật được Tòa án thực hiện theo quy định tại Luật này và pháp luật về tố tụng dân sự.

2. Trong trường hợp tại thời điểm Tòa án giải quyết yêu cầu hủy việc kết hôn trái pháp luật mà cả hai bên kết hôn đã có đủ các điều kiện kết hôn theo quy định tại Điều 8 của Luật này và hai bên yêu cầu công nhận quan hệ hôn nhân thì Tòa án công nhận quan hệ hôn nhân đó. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân được xác lập từ thời điểm các bên đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này.

3. Quyết định của Tòa án về việc hủy kết hôn trái pháp luật hoặc công nhận quan hệ hôn nhân phải được gửi cho cơ quan đã thực hiện việc đăng ký kết hôn để ghi vào sổ hộ tịch; hai bên kết hôn trái pháp luật; cá nhân, cơ quan, tổ chức liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

4. Tòa án nhân dân tối cao chủ trì phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân tối cao và Bộ Tư pháp hướng dẫn Điều này.”

Như vậy, Tòa án là cơ quan quyết định về hủy bỏ; công nhận quan hệ hôn nhân nếu kết hôn trái pháp luật. Trình tự, thủ tục giải quyết yêu cầu; xử lý việc kết hôn trái pháp luật theo quy định tại thời điểm giải quyết.

Đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền

Việc đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền thì khi có yêu cầu; cơ quan nhà nước có thẩm quyền thu hồi; hủy bỏ giấy chứng nhận kết hôn theo quy định về hộ tịch; yêu cầu hai bên thực hiện lại việc đăng ký kết hôn tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Trong trường hợp này, quan hệ hôn nhân được xác lập từ ngày đăng ký kết hôn trước

Theo đó, trường hợp đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền; khi có yêu cầu cơ quan nhà nước có thẩm quyền thực hiện thu hồi; hủy bỏ giấy chứng nhận kết hôn. Thẩm quyền này được quy định tại Luật Hộ tịch 2014 như sau:

 “Điều 69. Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

1. Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi là Ủy ban nhân dân cấp tỉnh) thực hiện quản lý nhà nước về hộ tịch tại địa phương và có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

e) Thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch do Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp trái quy định của Luật này, trừ trường hợp kết hôn trái pháp luật”

Điều 70. Trách nhiệm của Ủy ban nhân dân cấp huyện

1. Ủy ban nhân dân cấp huyện thực hiện quản lý nhà nước về hộ tịch tại địa phương và có nhiệm vụ, quyền hạn sau đây:

h) Thu hồi, hủy bỏ giấy tờ hộ tịch do Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trái quy định của Luật này, trừ trường hợp kết hôn trái pháp luật;

Theo đó, thẩm quyền thu hồi; hủy bỏ giấy chứng nhận kết hôn được thực hiện theo quy định nêu trên. Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp huyện cấp sai thẩm quyền; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan có thẩm quyền thu hồi; hủy bỏ. Trường hợp Ủy ban nhân dân cấp xã cấp sai; thì Ủy ban nhân dân cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền thu hồi, hủy bỏ.

Như vậy, nếu hai người kết hôn mà thuộc điều cấm của Luật; hoặc đăng ký kết hôn không đúng thẩm quyền thì giấy đăng ký kết hôn sẽ bị hủy. 

>> Xem thêm: Quyền nuôi con và tài sản khi không đăng ký kết hôn

Trên đây là tư vấn của LAWKEY. Để biết thông tin chi tiết hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn.