Hiếp dâm là loại tội phạm gây nhức nhối trong xã hội. Vậy hiếp dâm là gì? Hình phạt của tội phạm này như thế nào? Chúng tôi sẽ giải đáp cho bạn.

Hiếp dâm là gì?

Theo điều 141, Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017:

Hiếp dâm là hành vi dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

Để hiểu rõ về tội phạm này, cần xem xét các yếu tố cấu thành tội phạm sau:

Về mặt khách quan

Mặt khách quan của tội hiếp dâm được thể hiện qua dấu hiệu hành vi sau: dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân.

Trong đó:

Hành vi dùng vũ lực

Đây là hành vi dùng sức mạnh về thể chất, cơ thể  như vật ngã, đè, giữ chân, tay, trói, bóp cổ, bịt miệng,xé quần áo,… của nạn nhân nhằm làm mất hoặc hạn chế khả năng phòng vệ, tự vệ, chống trả của nạn nhân.

Hành vi đe dọa dùng vũ lực

Đây là hành vi dùng lời nói, động tác, cử chỉ nhưng chưa có hành động tác động trực tiếp vào người nạn nhân. Tuy nhiên lại làm cho nạn nhân tin rằng nếu kẻ tấn công không thực hiện được hành vi giao cấu thì sẽ sử dụng vũ lực ngay tức khắc đối với mình.

Lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân

Theo khoản 7, Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP, Đây là việc người phạm tội lợi dụng tình trạng người bị hại lâm vào một trong những hoàn cảnh sau đây để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác:

• Ngưòi bị hại không thể chống cự được (ví dụ: người bị hại bị tai nạn, bị ngất, bị trói, bị khuyết tật… dẫn đến không thể chống cự được);
• Người bị hại bị hạn chế hoặc bị mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi (ví dụ: người bị hại bị say rượu, bia, thuốc ngủ, thuốc gây mê, ma túy, thuốc an thần, thuốc kích thích, các chất kích thích khác, bị bệnh tâm thần hoặc bị bệnh khác… dẫn đến hạn chế hoặc mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi).

Thủ đoạn khác  

Theo khoản 9, Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP, Thủ đoạn khác bao gồm các thủ đoạn như đầu độc nạn nhân; cho nạn nhân uống thuốc ngủ, thuốc gây mê, uống rượu, bia hoặc các chất kích thích mạnh khác làm nạn nhân lâm vào tình trạng mất khả năng nhận thức, khả năng điều khiển hành vi để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác; hứa hẹn cho tốt nghiệp, cho đi học, đi thi đấu, đi biểu diễn ở nước ngoài để giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác.

Giao cấu

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP, Giao cấu là hành vi xâm nhập của bộ phận sinh dục nam vào bộ phận sinh dục nữ, với bất kỳ mức độ xâm nhập nào.

Giao cấu với người dưới 10 tuổi được xác định là đã thực hiện không phụ thuộc vào việc đã xâm nhập hay chưa xâm nhập.

Hành vi quan hệ tình dục khác

Theo khoản 2, Điều 3 Nghị quyết 06/2019/NQ-HĐTP, đây là hành vi của những người cùng giới tính hay khác giới tính sử dụng bộ phận sinh dục nam, bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, miệng, hậu môn của người khác với bất kỳ mức độ xâm nhập nào, bao gồm một trong các hành vi sau đây:

• Đưa bộ phận sinh dục nam xâm nhập vào miệng, hậu môn của người khác;
• Dùng bộ phận khác trên cơ thể (ví dụ: ngón tay, ngón chân, lưỡi…), dụng cụ tình dục xâm nhập vào bộ phận sinh dục nữ, hậu môn của người khác.
• …

Trái với ý muốn của nạn nhân

Là người bị hại không đồng ý, phó mặc hoặc không có khả năng biểu lộ ý chí của mình.

Về mặt chủ quan

Hành vi phạm tội với lỗi cố ý

Về khách thể

Tội hiếp dâm xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người.

Về chủ thể

Bất kỳ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.

Lưu ý

Khi xem xét tội phạm này, cần lưu ý vấn đề sau: Bị hại phải từ đủ 16 tuổi trở lên. Trường hợp bị hại chưa đủ 16 tuổi thì không cấu thành tội này mà cấu thành tội Hiếp dâm trẻ em.

Hình phạt của tội hiếp dâm

Hình phạt chính

Theo quy định tại Điều 141 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017, tội hiếp dâm có các khung hình phạt sau:

– Phạt tù từ 02 năm đến 07 năm

Người nào dùng vũ lực, đe dọa dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác trái với ý muốn của nạn nhân, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.

– Phạt tù từ 07 năm đến 15 năm

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:

• Có tổ chức;
• Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;
• Nhiều người hiếp một người;
• Phạm tội 02 lần trởlên;
• Đối với 02 người trở lên;
• Có tính chất loạn luân;
• Làm nạn nhân có thai;
• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
• Tái phạm nguy hiểm.

– Phạt tù từ 12 đến 20 năm hoặc tù chung thân

 Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

• Gây thương tích, gây tổn hại cho sức khỏe hoặc gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 61 % trở lên;
• Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;
• Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

– Phạt tù từ 5 năm đến 10 năm

Trường hợp phạm tội đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường trong các khung hình phạt tăng nặng, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định đó.

Về hình phạt bổ sung

Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

>> Xem thêm: Khái quát về tội dâm ô với người dưới 16 tuổi

Trên đây là những phân tích về hiếp dâm là gì và hình phạt của tội hiếp dâm. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết.