Thị trường chứng khoán đang chứng kiến cảnh các ông chủ lớn để trục lợi đã tiến hành mua, bán chui cổ phiếu mà không báo cáo hay thông báo cho các nhà đầu tư dẫn đến tình trạng không minh bạch và tiềm ẩn nhiều rủi ro cho thị trường chứng khoán. Với những hành vi như vậy thì pháp luật quy định xử phạt như thế nào? Hãy cùng Lawkey tìm hiểu về bán chui cổ phiếu là gì? Có bị xử lý hình sự không qua bài viết dưới đây.

 Thế nào là bán chui cổ phiếu?

Hiện nay, pháp luật Việt Nam chưa có quy định khái niệm về bán chui cổ phiếu. Khái niệm này được các nhà đầu tư Việt Nam sử dụng khi cổ đông sáng lập hoặc người có liên quan mua/bán cổ phiếu mà không đăng ký giao dịch tối thiểu trước tối thiểu 03 ngày làm việc theo quy định tại  Thông tư 96/2020/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.

Quy định tại Điều 33 Thông tư 96/2020/TT-BTC

Người nội bộ của công ty đại chúng, công ty đầu tư chứng khoán đại chúng, quỹ đại chúng; và người có liên quan của các đối tượng này phải công bố thông tin, báo cáo trước và sau khi thực hiện giao dịch cho:

• Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, Sở giao dịch chứng khoán (đối với cổ phiếu niêm yết, đăng ký giao dịch, chứng chỉ quỹ đại chúng niêm yết)
• Công ty đại chúng, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán khi giá trị giao dịch dự kiến trong ngày từ 50 triệu đồng trở lên hoặc giá trị giao dịch dự kiến trong từng tháng từ 200 triệu đồng trở lên tính theo mệnh giá (đối với cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, chứng chỉ quỹ)
• Theo giá phát hành gần nhất (đối với chứng quyền có bảo đảm)
• Giá trị chuyển nhượng (đối với quyền mua cổ phiếu, quyền mua trái phiếu chuyển đổi, quyền mua chứng chỉ quỹ)
• Chuyển nhượng không thông qua hệ thống giao dịch tại Sở giao dịch chứng khoán (như các giao dịch cho hoặc được cho, tặng hoặc được tặng, thừa kế, chuyển nhượng hoặc nhận chuyển nhượng chứng khoán và các trường hợp khác)

Mức phạt đối với hành vi bán chui cổ phiếu

Hành vi không báo cáo về việc dự kiến giao dịch bị xử phạt theo giá trị chứng khoán giao dịch thực tế tính theo mệnh giá (đối với cổ phiếu, trái phiếu chuyển đổi, chứng chỉ quỹ) hoặc theo giá phát hành gần nhất (đối với chứng quyền có bảo đảm) hoặc giá trị chuyển nhượng (đối với quyền mua cổ phiếu, quyền mua trái phiếu chuyển đổi, quyền mua chứng chỉ quỹ) như sau:

Theo quy định tại khoản 5 Điều 33 Nghị định số 128/2021/NĐ-CP 

a) Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

b) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 200.000.000 đồng đến dưới 400.000.000 đồng;

c) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 40.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 400.000.000 đồng đến dưới 600.000.000 đồng;

d) Phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 600.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng;

đ) Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 1.000.000.000 đồng đến dưới 3.000.000.000 đồng;

e) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 3.000.000.000 đồng đến dưới 5.000.000.000 đồng;

g) Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng nếu giao dịch có giá trị từ 5.000.000.000 đồng đến dưới 10.000.000.000 đồng;

h) Phạt tiền 3% đến 5% giá trị chứng khoán giao dịch thực tế nếu giao dịch có giá trị từ 10.000.000.000 đồng trở lên. Trường hợp mức phạt tiền cao hơn mức phạt tiền tối đa quy định tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định này thì áp dụng mức phạt tiền tối đa quy định tại điểm b khoản 3 Điều 5 Nghị định này.

Hành vi bán chui cổ phiếu có bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?

Theo quy định của pháp luật hiện hành về xử lý vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán, mức phạt nặng nhất đối với hành vi bán chui cổ phiếu là xử phạt hành chính 3 tỷ đồng đối với tổ chức và 1,5 tỷ đồng đối với cá nhân. Chưa có căn cứ pháp luật để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các hành vi bán chui cổ phiếu này.

>xem thêm: Thủ tục đăng ký cung cấp dịch vụ giao dịch chứng khoán trực tuyến